niedziela, listopada 09, 2025

"LUDZIE HITLERA. Twarze Trzeciej Rzeszy" Richard J. Evans, tłum. M. Antosiewicz, Wydawnictwo Literackie 2025

 

Po dzisiejszy dzień, mnóstwo ludzi na świecie zadaje sobie pytania, jak to się stało, że miliony Niemców (choć nie tylko) uwierzyło w mroczną i chorą ideę jednego człowieka? Jak to się stało, że wśród tych wielbicieli były intelektualne elity: lekarze, nauczyciele, artyści, dziennikarze? A "zwykłych" ludzi co skłoniło do zaakceptowania i czynienia okrucieństwa?

W ostatnich dziesięcioleciach historia II wojny światowej jest przedmiotem intensywnych zainteresowań historyków. W szczególności analizowane są biografie nazistowskich przywódców, ale i osób na niższych szczeblach nazistowskiej hierarchii. Zgłębiane są listy, dzienniki, wspomnienia, dokumenty, fotografie i inne źródła, i wciąż dokonuje się nowych odkryć czy chociaż przypuszczeń. Na podstawie setek źródeł, brytyjski historyk, specjalizujący się w dziedzinie II wojny światowej i Trzeciej Rzeszy, profesor Uniwersytetu w Cambridge, sir Richard John Evans napisał obszerną i niezwykle interesującą książkę pt. "Ludzie Hitlera", która właśnie trafiła do polskich księgarń. 

Jest to analiza przypadku, szkic biograficzny znaczących postaci Trzeciej Rzeszy: samego wodza, czyli Hitlera oraz jego współudziałowców i wykonawców. Badacz pochyla się szczegółowo nad 22 biografiami, jednak osobliwości te nie istniałyby przecież, gdyby nie inni. W związku z tym, tak naprawdę poznajemy szerszy krąg przerażających miłośników Führera. 

Znajdziemy wśród nich oczywiście Hermanna Göringa- najważniejszego, zaraz po Hitlerze, człowieka nazistowskich Niemiec, dalej Josepha Goebbelsa, Heinricha Himmlera, Alfreda Rosenberga i innych, ale co być może dla niektórych zaskakujące, także kobiety.

Choć w Trzeciej Rzeszy nie zajmowały wyższych stanowisk i nie podejmowały najważniejszych decyzji, historie wspomnianych Frauen, łamią wszelkie stereotypy słabszej płci, delikatnej istoty niezdolnej do agresji. Na przykład Irma Grese, strażniczka w służbie pomocniczej SS w Ravensbrück i Auschwitz- Birkenau, piękna kobieta z wesołym i niewinnym spojrzeniem była okrutną psychopatką, znęcającą się nad więźniami. Mordowała bez skruchy, jak i brutalnie zaniedbywała. Ilsa Koch, żona wyższego oficera SS, potrafiła z kolei dla własnej satysfakcji chłostać więźniów obozów koncentracyjnych, a ze skór zmarłych z wycieńczenia, robić rękawiczki. Była też znana jako "zboczona sadystka", nimfomanka, której obawiali się nawet esesmani. Natomiast Gertrud Scholz- Klink niektórzy historycy określają kobiecym odpowiednikiem Hitlera, gdyż wpajała niemieckim kobietom nazistowską ideologię. Stała na czele większości organizacji kobiecych w Trzeciej Rzeszy od 1934 roku, choć była całkowicie zależna od partii, tworzyła państwo kobiece z państwie. Mimo, że nie zabijała i nie torturowała bezpośrednio, jednak odgrywała znaczącą rolę w kształtowaniu połowy Niemiec. Poza kilkoma jeszcze znaczącymi kobiecymi postaciami, przeczytać też tu można o codziennym życiu niemieckich strażniczek domowego ogniska, zwyczajnych żon i matek. Bardzo doceniam Autora, że wziął na warsztat herstorię nazizmu.

Analizując biografie ludzi dyktatora, jak i jego samego, Autor próbuje odnaleźć odpowiedzi na nurtujące nas pytania: jakie były przyczyny masowej akceptacji polityki Hitlera? Czy naziści odznaczali się jakimiś szczególnymi cechami osobowości? Czy byli psychopatami? Czy zwykli Niemcy byli świadomi tego, co się dzieje w obozach koncentracyjnych? To ważne analizy także w obliczu współczesnych wydarzeń! 

Książka "Ludzie Hitlera" to bez wątpienia dzieło ukazujące nie tylko historię II wojny światowej, ale motywy ludzi, za nią stojących. Napisana świetnym stylem. To nie lada gratka dla historyków, socjologów i innych zainteresowanych. Obok tego tytułu trudno przejść obojętnie!  

 

 

💥

Wpis powstał we współpracy z Wydawnictwem Literackim,
nie miało to jednak wpływu na moją opinię o książce.

Dziękuję za przekazanie egzemplarza recenzenckiego!

 

 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Dziękuję za każdą opinię :) Twoje zdanie na ten temat jest dla mnie niezwykle ważne.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...